ေျပာင္းလဲျခင္းနဲ႔ လိုက္ေရႊ႕ၾကဖို႔
ေလ့လာသူ အခ်ဳိ႕သည္ ကုမၸဏီတစ္ခုကို လွည့္ပတ္ ၾကည့္႐ႈၾကရာ အခန္း တစ္ခန္းသို႔ အေရာက္တြင္ လြန္စြာ အံ့ၾသကုန္၏။ ယင္း အခန္းတြင္ လက္ေဝွ႕အိတ္မွ အစျပဳ ကာ ဂ်ပန္ဓား၊ ျမန္မာဓား၊ လွံ၊ ေလးျမား ယုတ္စြ အဆုံး ေလာက္ေလးခြပါ နံရံတြင္ အလွဆင္ ခ်ိတ္ဆြဲ ထားေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လိုက္လံ ရွင္းျပသူ ကုမၸဏီ တာဝန္ခံ အား ေမးျမန္းရာ . . .
ဒီလိုပါ . . . အရင္တုန္း က ဒီ အစည္း အေဝး ခန္းမမွာ ကမၻာ့ေျမပုံ၊ ျမန္မာျပည္ ေျမပုံ၊ ကိုယ္ အဓိကထား စဥ္းစားရ မယ့္ ျပည္နယ္၊ တိုင္း ေျမပုံ ေတြ ကို resolution ေကာင္းေကာင္း နဲ႔ ပုံႏွိပ္ၿပီး ကပ္ထားတာပါ။ အစည္း အေဝးေတြ မွာ ျငင္းၾက ခုန္ၾက နဲ႔ စကားေတြမ်ားၿပီး ျပႆနာေတြ ျဖစ္လြန္း အားႀကီးလို႔ MDက ပါးစပ္ နဲ႔ ရန္ျဖစ္ရတာ အားမရရင္ ဘာလက္နက္ေတြ လိုဦးမလဲ ေမးၿပီး ဒီလိုပစၥည္းေတြ ထားေပး လိုက္ေတာ့တာပဲ။ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းတာ ေနာက္ပိုင္း အစည္း အေဝးေတြ မွာ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ေဆြးေႏြး အေျဖ ရွာႏိုင္ၾကတာပဲ။ လူတိုင္းဟာ ျပႆနာ ကိုယ္စီ၊ အားနည္းခ်က္ ကိုယ္စီ ရိွတဲ့ တန္ဖိုး ရိွတဲ့ လူသားေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတာ တျဖည္းျဖည္း သေဘာေပါက္ လာၾကတယ္။ ဥယ်ာဥ္ဆိုတာ ပန္းပင္ေတြ နဲ႔ အတူ ေပါင္းျမက္ ေတြ အၿမဲေပါက္ တတ္တာပဲ။ အဲဒီ ေပါင္းျမက္ကို မၾကာမၾကာ ရွင္းပစ္ဖို႔ ပဲ လိုတာေလ။ ဒါေၾကာင့္ နားလည္မႈေတြ လြဲ၊ ေဒါသေတြ ျဖစ္လာရင္ အဲဒါေတြ ကို ေပါင္းျမက္လို ဖယ္ဖယ္ေပးရင္း က်ဳပ္တို႔ ကုမၸဏီ အားေကာင္းေအာင္ ဝိုင္း လုပ္ ၾကတာေပါ့။ (ဟဲ ဟဲ… နံရံေပၚက လက္နက္ေတြ ကို ေၾကာက္တာ လည္း ပါမယ္ ထင္တာပဲ)။
ေခါင္းစဥ္မ်ားေရာင္းရန္ရွိသည္
ခုတစ္ေလာ ဆဲသံ ဆိုသံ၊ ႀကိမ္းသံ ေမာင္းသံေတြ ေတာ္ေတာ္ ၾကားေန ရလို႔ ေမာင္ေတာက္တီး ခမ်ာလည္း ခပ္လန္႔ လန္႔ရယ္။ အေဖက တစ္မ်ဳိး၊ အေမက တစ္ဖုံ၊ အစ္မျဖစ္ တဲ့ ေတာက္တဲ့မ က တစ္သြယ္ ေမာင္ေတာက္တီး ကို ႐ႈေထာင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးက လွည့္ပတ္ ေခ်ာင္းၿပီး အျပစ္ ရွာေနၾက သလားေတာင္ ထင္မိပါရဲ႕။ ဒါနဲ႔ပဲ အင္တာနက္ လည္း မသုံးေတာ့ဘဲ ဂ်ာနယ္ေလး ေအးေအး လူလူ ဖတ္ပါမယ္လို႔ စာေစာင္ တစ္ေစာင္ ဆြဲလွန္ လိုက္ေတာ့မွ ပို ဆိုးေနသကိုး ဗ်။ ျမတ္စြာဘုရား …စာဖတ္ရင္း နဲ႔ ပါးရင္း နားရင္း ေတြေတာင္ ထူပူလာ သလိုပဲ…။ အင္း… မႏွစ္တုန္း ကလည္း ထမင္း တစ္နပ္ ေလွ်ာ့စားပါလို႔ ေျပာသံ ၾကားလိုက္ရေသး။ ေအးေလ … လူ အမ်ဳိးမ်ဳိး စိတ္ အေထြေထြ ေပပဲကိုး…။ လူေျပာမသန္ လူသန္မေျပာ ဆိုတဲ့ စကားရွိသလို၊ လူေျဖာင့္ စိတ္တို လူခ်ဳိ စိတ္ေကာက္ ဆိုတဲ့ ဆို႐ိုး လည္း ရွိေသး မဟုတ္လား။ ခက္တာ က ေမာင္ေတာက္တီး တို႔ ျမန္မာ့ေရွးဆို ႐ိုးေလးေတြ ကလည္း တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု အဖြင့္ အပိတ္ေလးေတြ လိုလို ျဖစ္ေနၾက ျပန္သဗ်။ တစ္ရြာ မေျပာင္း သူေကာင္း မျဖစ္ ဆိုတဲ့ စကား ရွိ သလို၊ ေသခ်င္တဲ့ က်ား ေတာေျပာင္း ဆိုတာ လည္း ရွိေနျပန္ေတာ့ တစ္ခါတေလမွာ ဘာလုပ္ ရမွန္းကို မသိေတာ့ သလို၊ ဘာလုပ္လုပ္ အျပစ္မလြတ္ သလို လည္း ျဖစ္ေနျပန္ေရာဗ်ား …။
အင္း… clean water နဲ႔ purified drinking water ကို မရွင္းရာက စတဲ့ ျပႆနာ ေပၚၿပီးေနာက္ ၂ ရက္ေလာက္ မွာပဲ…။ အဲဒီကိစၥ ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး လူတစ္စုက မဟာဗႏၶဳလ ပန္းၿခံေရွ႕ မွာ ဆႏၵျပ ၾကမယ္ ဆိုလာ ျပန္ေတာ့ ေမာင္ေတာက္တီး ခမ်ာ… အီးေတာင္ အသံ က်ယ္က်ယ္ မေပါက္ ရဲသလို ျဖစ္သြား ရေတာ့တာပဲ။ ဟုတ္ တယ္ေလ …ေတာ္ၾကာ သူတို႔ သိသြား မွျဖင့္ ေလထု ညစ္ညမ္းေစမႈ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္ေစမႈေတြ ေခါင္းစဥ္ တပ္ၿပီး ဆႏၵျပလိုက္ ၾက လို႔ ေနရင္း ထိုင္ ရင္း နားကားေနဦးမယ္။
ဒါေပမဲ့ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္တာ တစ္ခုေတာ့ ရွိသဗ်။ အဲသလို အရမ္းအရမ္း ဆႏၵျပခ်င္ၾက သူေတြ အတြက္ ဆႏၵျပစရာ ေခါင္းစဥ္ေလးေတြ၊ ဆႏၵျပလို႔ ေကာင္းမယ့္ ေခါင္း စဥ္ေလးေတြ ရွာေပးၿပီး ဥာဏ္ပူေဇာ္ခေလး မ်ားယူရင္ ေကာင္းမလားလို႔ ေမာင္ေတာက္တီး စဥ္းစားမိတာပါပဲ။ ေလွ်ာက္ မေျပာၾကနဲ႔ ဦးေနာ္။ ေတာ္ၾကာ သူမ်ားေတြ လက္ဦးသြားၾကဦးမယ္…။
စနစ္က်ၿပီး အႏၲရာယ္ကင္းေစဖို႔
ဒီႏွစ္ မန္းသႀကၤန္မွာ NGO အဖြဲ႕ အစည္းေတြ စုေပါင္းၿပီး ကြန္ဒုံးတစ္သိန္း အခမဲ့ ေဝမယ္ ဆိုသကိုးဗ်။ မႏွစ္ ကလည္း ကြန္ဒုံး ေျခာက္ေသာင္း အခမဲ့ ေဝခဲ့ေသး သတဲ့။ ရည္ရြယ္ခ်က္ ကေတာ့ မမွားသင့္ တာေတြ မွားၿပီး မလိုလား အပ္ တာေတြ ျဖစ္မလာေစ ဖို႔ပါပဲတဲ့။ အင္မတန္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ပါပဲ။ သို႔ေသာ္ ကြန္ဒုံး နဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ေမာင္ေတာက္တီး ၾကားဖူး ခဲ့တဲ့ အရပ္စကား ဇာတ္လမ္းေလး တစ္ခု ကိုေတာ့ နည္းနည္း ေျပာျပခ်င္ ပါေသးတယ္။
ကြန္ဒုံးေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မသုံးၾကတဲ့ အခ်ိန္ က ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီ အခ်ိန္ေလာက္က ကြန္ဒုံးသုံးရင္ပဲ မိန္းမ လိုက္စားတဲ့ သူလို႔ အထင္ ခံရတာမ်ဳိးဗ်။ အဲဒီေခတ္ ကေတာ့ HIV တို႔၊ AIDS တို႔ မေပၚၾကေသး ေလေတာ့ကာ သား ဆက္ျခားေရးနဲ႔ ကာလသား ေရာဂါ ကာကြယ္ေရးေတြ အတြက္ ဦးစားေပး ၾကရတာေပါ့ေလ။ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြ ဟာ ေက်းလက္ ေတာရြာေတြ ပါမက်န္ ကြန္ဒုံးေတြ လိုက္ေဝၿပီး ဘယ္လို သုံးရမယ္ ဆိုတာကိုပါ သင္ျပၾက ရ သတဲ့။ ရြာတစ္ရြာ မွာေတာ့ အဲသလို သင္ၾကားျပသရာမွာ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းက ”ဒီလို ဒီလို သုံးရပါတယ္” လို႔ေျပာၿပီး အနီးအနား က ဘူးစင္က စြန္းထြက္ေနတဲ့ ဝါးလုံး တစ္လုံးမွာ ကြန္ဒုံး ကို စြပ္ျပခဲ့ ရသတဲ့။ အဲ…ေနာက္ေန႔ မနက္လည္း က်ေရာ အဲဒီဘူးစင္က ဝါးလုံး စြန္းေတြမွာ ကြန္ဒုံးေတြ အမ်ားႀကီး စြပ္လ်က္သား ေတြ႕ရေတာ့ သတဲ့ဗ်ဳိ႕ …။ က်ဳပ္တို႔ ေတာ သူေတာင္ သားေတြမ်ား ႐ိုးၿပီ ဆိုရင္ အဲသလို ႐ိုးတာ …။
ခုေခတ္မေတာ့ ကြန္ဒုံး ဆိုရင္ ကေလး တစ္ေယာက္ အတြက္ေတာင္ အဆန္း မဟုတ္ေတာ့သလို၊ မိန္းကေလး ေတြေတာင္ ကြန္ဒုံးေလးေတြ ေဆာင္ၾကတယ္လို႔ သိလာ ရပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ လည္းေပါ့ေလ…ကြန္ဒုံး ေဝတာလည္း ေဝ… အက်ဳိး ရွိရွိနဲ႔ အႏၱရာယ္ကင္းကင္း စနစ္တက် သုံးတတ္ေအာင္လည္း နည္းနည္းေတာ့ လမ္းၫႊန္ေပးဖို႔ လိုလိမ့္ ဦးမယ္လို႔ ေမာင္ေတာက္တီးေတာ့ ထင္မိတာပဲ။ ခုနကလို ဝါးလုံးမွာ စြပ္လိုက္႐ုံ နဲ႔ အႏၲရာယ္ ကင္းၿပီ လို႔ေတာ့ တထစ္ခ် မဆိုႏိုင္ဘူး မဟုတ္လား။ က်န္းမာေရး ပညာ ရွင္ေတြ ပိုသိမွာပါေလ။ ေနာ…။
ရန္ျဖစ္မလား၊ ျပန္ခ်စ္မလား
ခုတစ္ေလာ ရပ္တကာ လွည့္ၿပီး ငါ့ကုိ ဘာမွတ္လို႔လဲ။ အကုန္ ပါးဆြဲ ႐ိုက္ပစ္ လိုက္မယ္ သိလားလို႔ ႀကိမ္းေမာင္း တတ္သူ တခ်ဳိ႕ရဲ႕ စကားသံ ကို ၾကားရၿပီး လာ ပါး႐ိုက္ လွည့္ပါ၊ ပါး႐ိုက္ ခံဖို႔ အသင့္ပါပဲလို႔ ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္ ျပ သူေတြ ရဲ႕ အသံပါ ၾကားလိုက္ ရတဲ့အခါ ရန္ျဖစ္တာ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၾကားဖူး နားဝေလးေတြ ကို ေတာက္တီး နဲ႔ ေတာက္ တဲ့ တို႔ ျပန္ၿပီး ၾကားေယာင္မိပါရဲ႕။
ရပ္ကြက္ထဲ မွာ လင္မယား ရန္ျဖစ္ၿပီး ရပ္ကြက္ လူႀကီးဆီ ကို ေယာက်္ားျဖစ္သူ ေရာက္လာတယ္။ လူႀကီးက မင္းတို႔ လင္မယား ရန္ျဖစ္ၾကတယ္ ဆို လို႔ ေမးေတာ့ ေယာ က်္ားျဖစ္သူ က ဟုတ္ပါတယ္တဲ့။ ဘယ္လို ရန္ျဖစ္ ၾကတာလဲ ေမးတဲ့အခါ က်ေတာ့ ေယာက်္ားျဖစ္သူ က ကြၽန္ေတာ့္ မိန္းမက သူ မေက်နပ္ တာေတြ ကို ေျပာပါ တယ္ တဲ့။ မင္းက ဘာျပန္ေျပာလဲ ဆိုၿပီး ရပ္ကြက္ လူႀကီးက ထပ္ေမး လိုက္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာခ်င္လို႔ မရ လိုက္ ပါဘူး။ သူေျပာခ်င္တာ ေျပာလုိ႔ အားရေတာ့ ပစၥည္းေတြ ယူၿပီး အိမ္ေပၚက ဆင္း သြားတာ ပဲတဲ့။ အဲဒီ လို တစ္ ဖက္သတ္ ရန္ျဖစ္တာ မ်ိဳးေတြလည္း မဟုတ္ပါေစနဲ႔ လို႔ ဆုေတာင္း ရတာပါပဲ။
တကယ္ေတာ့ တစ္ခုခု မေက်နပ္ တာေျပာမယ္၊ ဆိုမယ္၊ ေဒါသ ျဖစ္မယ္ ႀကံရင္ တစ္၊ ႏွစ္၊ သံုး၊ ေလး၊ တစ္ဆယ္ ထိ ေရၿပီးမွ စိတ္္ဆိုး စရာ ရွိတာ စိတ္ဆိုးပါလို႔ လူႀကီးေတြ က မွာခဲ့ဖူးတယ္။
တစ္ခါက ကေလး ႏွစ္ေယာက္ ရန္ျဖစ္တဲ့အခါ အေဖ လုပ္သူက ရန္ျဖစ္တဲ့သူ႔ သားကို အဲဒီလိုပဲ ဆံုးမ ဖူးတယ္။ အဲဒီအခါ သားက ”အေဖ ေျပာစကား နားေထာင္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ အထိုးခံရတာေပါ့” လို႔ ျပန္ေျဖခဲ့တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ထိုးလဲလုိ႔ အေဖက ေမးတဲ့အခါ သားက ”ဟိုေကာင့္ အေဖက သူသားကို ငါးအထိ ပဲေရရမယ္လို႔ သင္ထား တာကိုး” လို႔ ျပန္ေျဖတယ္။ အဲဒီလို ရန္ျဖစ္တာ မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ေနဦး မယ္ေနာ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာက္တီးတို႔ ေတာက္တဲ့ တို႔ကေတာ့ ရန္မျဖစ္နဲ႔၊ ျပန္ခ်စ္ ၾကလို႔ ပဲ ေရႊျပည္ေအးတရား ေဟာပါရေစ။